Sehadet Ve Sehidin Fazileti - Ebu Malik el-Es'ari

Fasıl	CİHAD BÖLÜMÜ
Konu	Şehadet Ve Şehidin Fazileti
Ravi	Ebu Malik el-Eş'ari
Hadis	Resulullah (sav) buyurdu ki: "Kim Allah yolunda evinden ayrılır, sonra da öldürülür, yahut atı veya devesi (yere atıp) boynunu kırar veya bir zehirli sokar veya yatağında ölür ise, Allah'ın dilediği hangi musibetle ölmüş olursa olsun şehit olarak ölür."

Sehadet Ve Sehidin Fazileti - Abdu'l'Habir Ibnu Kays Ibni Sabit Ibni Kays Ibni Semmas (an ebihi an ceddihi)

Fasıl	CİHAD BÖLÜMÜ
Konu	Şehadet Ve Şehidin Fazileti
Ravi	Abdü'l'Habir İbnu Kays İbni Sabit İbni Kays İbni Şemmas (an ebihi an ceddihi)
Hadis	Resulullah (sav)'a Ümmü Halid adında bir kadın yüzü örtülü olduğu halde gelerek Allah yolunda öldürülmüş olan oğlu hakkında sormak istedi. Ashab'tan biri kadına: "Sen, yüzü örtülü olduğun halde gelip oğlundan mı soracaksın?" dedi. Kadın: "Oğlumu kaybetti isem de hayamı kaybetmedim" dedi. Resulullah (sav) kadına: "Oğlun iki şehid mükafatı elde etmiştir!" dedi. Kadın: "Bunun sebebi nedir, ey Allah'ın Resulü?" diye sorunca şu cevabı verdi: "Çünkü onu Ehl-i Kitap öldürdü!"

Sehadet Ve Sehidin Fazileti - Ebu Hureyre

Fasıl	CİHAD BÖLÜMÜ
Konu	Şehadet Ve Şehidin Fazileti
Ravi	Ebu Hüreyre
Hadis	Resulullah (sav) buyurdular ki: "Şehidin ölüm (darbesinden) duyduğu ızdırab sizden birinin çimdikten duyduğu ızdırap kadardır."

Sehadet Ve Sehidin Fazileti - Bera

Fasıl	CİHAD BÖLÜMÜ
Konu	Şehadet Ve Şehidin Fazileti
Ravi	Bera
Hadis	Zırh giyinmiş bir adam gelerek: "Ya Resulullah! Hemen savaşa mı katılayım, Müslüman mı olayım?" diye sordu. Resulullah (sav): "Müslüman ol, sonra savaşa katıl!" dedi. Adam Müslüman oldu, savaşa katıldı ve öldürüldü. Resulullah (sav) onun hakkında: "Az bir amelde bulundu fakat çok şey kazandı" buyurdu.

Sehadet Ve Sehidin Fazileti - Fadale Ibnu Ubeyd

Fasıl	CİHAD BÖLÜMÜ
Konu	Şehadet Ve Şehidin Fazileti
Ravi	Fadale İbnu Ubeyd
Hadis	Hz. Ömer (ra)'i dinledim, "Hz. Peygamberden işittim" diyerek şu hadisi rivayet etti: "Dört çeşit şehid vardır: 1- İmanı kavi mü'min kişi düşmanla karşılaşır, öldürülünceye kadar Allah'a sadık kalır, işte bu kıyamet günü, insanların gıbta ile gözlerini kaldırıp bakacakları gerçek şehiddir. -Bunu yaparken başını kaldırır ve kalansuvesi yere düşer- (Fadale der ki:) "Bu, Hz. Ömer'in kalansuvesi mi idi, yoksa Resulullah (sav)'ın kalansuvesi mi idi anlayamadım." 2- İmanı sağlam (ancak önceki kadar şecaat sahibi olmayan) bir mü'min düşmanla karşılaşır. Korkudan vücudu -talh ağacının dikeni batmış gibi- titrer. Bu sırada gelen serseri bir ok darbesiyle hayatını kaybeder. Bu, ikinci derecede bir şehiddir. 3- İyi amelle kötü ameli karıştırmış mü'min kişi, düşmanla karşılaşır. Bu karşılaşma esnasında (sabır ve şecaatte, şehidliğin mükafaatını beklemekte) Allah'a sadık kalır, öldürülünce bu üçüncü mertebede bir şehid olur. 4- Günahkar bir mü'min düşmanla karşılaşır, ölünceye kadar Allah'a sadık kalır. Bu da dördüncü derecede bir şehid olur."

Sehadet Ve Sehidin Fazileti - Ebu Katade

Fasıl	CİHAD BÖLÜMÜ
Konu	Şehadet Ve Şehidin Fazileti
Ravi	Ebu Katade
Hadis	Bir adam sordu: "Ey Allah'ın Resulü, Allah yolunda öldürüldüğüm takdirde, bütün hatalarım örtülecek mi?" Resulullah (sav): "Evet, sen sabreder, mükafaat bekler, geri kaçmadan ileri atılır vaziyette olduğun halde öldürülürsen!" diye cevap verdi. Ve adama sordu: "Nasıl sormuştun?" Adam sorusunu aynen yeniledi. Bunun üzerine aleyhissalatu vesselam Efendimiz sözlerini şöyle tamamladı: "Evet, (kul) borcu hariç, bütün günahların affedilecek. Zira Cebrail bu hususu bana haber verdi!"

Sehadet Ve Sehidin Fazileti - Ibnu Ebi Umeyre

Fasıl	CİHAD BÖLÜMÜ
Konu	Şehadet Ve Şehidin Fazileti
Ravi	İbnu Ebi Umeyre
Hadis	Resulullah (sav) buyurdular ki: "Allah yolunda öldürülmem; bana bütün evlerde ve çadırda yaşayanların benim olmasından daha sevgilidir."

Cihad Ve Mucahidlerin Faziletleri - Zeyd Ibnu Eslem

Fasıl	CİHAD BÖLÜMÜ
Konu	Cihad Ve Mücahidlerin Faziletleri
Ravi	Zeyd İbnu Eşlem
Hadis	Ebu Ubeyde, Hz. Ömer (ra)'e yazarak Rum cemaatlerini ve bunlardan duyduğu endişeyi belirtti. Hz. Ömer (ra) kendisine şu cevabı verdi: "Emma ba'd: Bil ki, mü'min bir kula nerede bir şiddet inecek olsa Allah ondan sonra bir ferec (kurtuluş) verir. Zira bir zorluk iki kolaylığa asla galebe çalamaz. Cenab-ı Hakk da Kur'an-ı Kerim'inde şöyle buyurmuştur: "Ey iman edenler, sabredin, düşmanlarınızdan daha sabırlı olun, cihada hazır bulunun, Allah'tan da korkun ki başarıya eresiniz." (Al-i İmran 200).

Cihad Ve Mucahidlerin Faziletleri - Zeyd Ibnu Halid

Fasıl	CİHAD BÖLÜMÜ
Konu	Cihad Ve Mücahidlerin Faziletleri
Ravi	Zeyd İbnu Halid
Hadis	Resulullah (sav) şöyle buyurdular: "Kim Allah yolunda bir askerin teçhizatını temin ederse bizzat gaza yapmış olur. Kim, gazaya çıkan bir askerin geride kalan ailesine hayırlı himayede bulunursa gaza yapmış olur."

Cihad Ve Mucahidlerin Faziletleri - Ebu Mes'ud el-Bedri

Fasıl	CİHAD BÖLÜMÜ
Konu	Cihad Ve Mücahidlerin Faziletleri
Ravi	Ebu Mes'ud el-Bedri
Hadis	Bir adam, Resulullah (sav)'a yularlanmış bir deve getirerek: "Bu Allah yoluna bağışımdır" dedi. Resulullah (sav) adama: "Buna karşılık sana, kıyamet günü, her biri yularlanmış yedi yüz deve vardır!" dedi.

Cihad Ve Mucahidlerin Faziletleri - Ebu Hureyre

Fasıl	CİHAD BÖLÜMÜ
Konu	Cihad Ve Mücahidlerin Faziletleri
Ravi	Ebu Hüreyre
Hadis	Resulullah (sav) buyurdular ki: "Allah iki kişi hakkında güler: Bunlardan biri diğerini öldürmüş olduğu halde ikisi de cennete gider. Bunlardan diğeri, Allah yolunda cihad eder ve şehid olur. Allah katile mağfiretini ulaştırır, o da Müslüman olur, sonra Allah yolunda cihada katılır ve şehid olur (Böylece her ikisi de cennette buluşurlar)."

Cihad Ve Mucahidlerin Faziletleri - Ebu Hureyre

Fasıl	CİHAD BÖLÜMÜ
Konu	Cihad Ve Mücahidlerin Faziletleri
Ravi	Ebu Hüreyre
Hadis	Resulullah (sav) buyurdu ki: "Kafir ile onu öldüren ebediyyen cehennemde bir araya gelmezler, keza bir kulun karnında, Allah yolunda (yutulmuş olan) tozla cehennem ateşi bir araya gelmezler, keza, bir kulun kalbinde imanla hased bir araya gelmezler."

Cihad Ve Mucahidlerin Faziletleri - Ebu Hureyre

Fasıl	CİHAD BÖLÜMÜ
Konu	Cihad Ve Mücahidlerin Faziletleri
Ravi	Ebu Hüreyre
Hadis	Resulullah (sav) buyurdular ki: "Allah korkusuyla göz yaşı döken kimse, süt memeye geri dönmedikçe ateşe girmez. Bir kul üzerinde, Allah yolunda yapışan tozla, cehennemin dumanı biraraya gelmez."

Cihad Ve Mucahidlerin Faziletleri - Ibnu Abbas

Fasıl	CİHAD BÖLÜMÜ
Konu	Cihad Ve Mücahidlerin Faziletleri
Ravi	İbnu Abbas
Hadis	Resulullah (sav) buyurdular ki: "Size insanların en hayırlısını haber vermiyeyim mi! O, atının yularından Allah yolunda tutan kimsedir. (Hayırda) bunu takip edeni haber vermiyeyim mi? O da koyunlarının peşine takılıp (insanları) terkeden, koyunlarda bulunan Allah'ın hakkını da ödeyen kimsedir. Size insanların en kötüsünü de haber vermiyeyim mi! O da, Allah'tan isteyip, Allah adına vermeyendir."

Cihad Ve Mucahidlerin Faziletleri - Ebu Said

Fasıl	CİHAD BÖLÜMÜ
Konu	Cihad Ve Mücahidlerin Faziletleri
Ravi	Ebu Said
Hadis	Resulullah (sav)'a: "Ey Allah'ın Resulü! İnsanların en efdali kimdir?" diye soruldu. Şu cevabı verdi: "Allah yolunda malıyla canıyla cihad eden mü'min kişi!" "Sonra kim?" diye tekrar soruldu. Bu sefer: "Tenhalardan bir tenhaya Allah korkusuyla çekilip, insanları şerrinden bırakan kimsedir" diye cevap verdi.

Cihad Ve Mucahidlerin Faziletleri - Ebu Hureyre

Fasıl	CİHAD BÖLÜMÜ
Konu	Cihad Ve Mücahidlerin Faziletleri
Ravi	Ebu Hüreyre
Hadis	Resulullah (sav) buyurdular ki: "Allah Teala Hazretleri, Allah rızası için yola çıkan kimse hakkında: "Bu kulum, benim yolumda cihad etmek üzere bana inanarak peygamberlerimi tasdik ederek yola çıkmıştır, artık onu ya cennetime koymak yahut da ücret veya ganimet elde etmiş olarak, çıkmış olduğu meskenine geri çevirmek hususunda garanti veriyorum" diyerek te'minat verir. Muhammed'in nefsini kudret elinde tutan Zat-ı Zülcelal'e yemin olsun ki, Allah yolunda yaralanmış hiçbir yaralı yoktur ki, kıyamet günü, yaralandığı ilk günkü manzarasıyla gelmiş olmasın: (Yarası taze) kan renginde, kokusu da misk kokusunda olarak. Muhammed'in nefsini kudret elinde tutan Zat-ı Zülcelal'e yemin ediyorum ki, Müslümanlar'a meşakkat vermeyecek olsam, Allah yolunda gazveye çıkan hiçbir seriyyeden asla geri kalmazdım. Ancak onları hayvana bindirecek imkan bulamıyorum. Onlar da beni takibe imkan bulamıyorlar. Benden geri kalmak da onlara zor geliyor. Muhammed'in nefsi kudret elinde olan Zat-ı Zülcelal'e kasem olsun, Allah yolunda gazaya çıkıp öldürülmeyi, sonra tekrar hayat bulup gazada tekrar öldürülmeyi, sonra tekrar gazaya çıkıp öldürülmeyi ne kadar isterim!"

Cihad Ve Mucahidlerin Faziletleri - Muaz Ibnu Cebel

Fasıl	CİHAD BÖLÜMÜ
Konu	Cihad Ve Mücahidlerin Faziletleri
Ravi	Muaz İbnu Cebel
Hadis	İçinden samimi şekilde Allah yolunda cihad yapmayı temenni eden bir kimse, bilahare ölse de, öldürülse de şehid sevabı kazanır. Kim de Allah yolunda yara alsa veya Allah yolunda -düşmanın sebep olmadığı- bir musibetle bile yaralansa bu yara, kıyamet günü, en büyük hali içinde rengi zaferin renginde, kokusu da misk kokusunda olarak gelir. Kimin vücudunda, Allah yolunda iken çıkan, iltihab gibi bir yara açılacak olsa bu da onun için şehidlik mührü olur.

Cihad Ve Mucahidlerin Faziletleri - Enes

Fasıl	CİHAD BÖLÜMÜ
Konu	Cihad Ve Mücahidlerin Faziletleri
Ravi	Enes
Hadis	Resulullah (sav) buyurdular ki: "Öğleden evvel veya öğleden sonra bir kerecik Allah yolunda yola çıkış, dünya ve içindeki her şeyden daha hayırlıdır."

Cihad Ve Mucahidlerin Faziletleri - Fadale Ibnu Ubeyd

Fasıl	CİHAD BÖLÜMÜ
Konu	Cihad Ve Mücahidlerin Faziletleri
Ravi	Fadale İbnu Ubeyd
Hadis	Her ölenin ameline son verilir, ancak Allah yolunda ölen murabıt müstesna. Çünkü onun ameli kıyamet gününe kadar artırılır. Ayrıca o, kabir azabına da uğratılmaz. (Tirmizi'nin rivayetinde şu ziyade mevcuttur: "Gerçek mücahid, nefsiyle cihad edendir.")

Tesekkur Hakkinda - Enes

Fasıl	TEŞEKKÜR BÖLÜMÜ
Konu	Teşekkür Hakkında
Ravi	Enes
Hadis	Muhacirler hicretle Medine ye gelip (Ensarın yardımlarını gördükleri) vakit şöyle dediler: "Ey Allah'ın Rasülü! Biz, çok maldan böylesine cömertçe veren, az maldan da yardımı böylesine güzel yapan aralarına inmiş bulunduğumuz şu Medinelilerden başka bir kavmi hiç görmedik! Bize bedel işlerimizi yaptılar, hayatımızı düzene koymada yardımcı oldular. Biz (hicret ve ibadetlerimizle kazandığımız) sevapların hepsini onlar alacak diye korkuyoruz." Resulullah (sav) onlara şu cevabı verdi: "Hayır! Onlar sizin dua ve teşekkürlerinizden hasıl olan sevabı alacaklar."

Tesekkur Hakkinda - Cabir

Fasıl	TEŞEKKÜR BÖLÜMÜ
Konu	Teşekkür Hakkında
Ravi	Cabir
Hadis	Resulullah (sav): "Kim bir ihsana mazhar otursa, bulduğu takdirde karşılığını hemen versin, bulamazsa, verene senada bulunsun. Zira onu övmekle, teşekkürünü yerine getirmiş olur. Ketmeden (karşılık vermeyen) nankörlük etmiş olur" dedi. Tirmizi'nin rivayetinde şu ziyade var: "... Kim de kendisine verilmeyenle süslenirse iki yalan elbisesi giyen gibi olur."

Tesekkur Hakkinda - Usame Ibnu Zeyd

Fasıl	TEŞEKKÜR BÖLÜMÜ
Konu	Teşekkür Hakkında
Ravi	Üsame İbnu Zeyd
Hadis	Resulullah (sav) buyurdular ki: "Kim, kendisine yapılan bir iyiiğe karşı, bunu yapana: "Cezakellahu hayran (Allah sana hayırlı mükafaat versin)" derse teşekkürü en mükemmel şekilde yapmış olur."

Olumu Temenni Hakkinda - Enes

Fasıl	ÖLÜMÜ TEMENNİ BÖLÜMÜ
Konu	Ölümü Temenni Hakkında
Ravi	Enes
Hadis	Resulullah (sav) şöyle buyurdular: "Sizden hiç kimse, maruz kaldığı bir zarar sebebiyle ölümü temenni etmesin. Mutlaka bunu yapmak mecburiyetini hissederse, bari şöyle söylesin: "Rabbim, hakkımda hayat hayırlı ise yaşat, ölüm hayırlı ise canımı al!"

Iflas Hakkinda - Ebu Hureyre

Fasıl	İFLAS BÖLÜMÜ
Konu	İflas Hakkında
Ravi	Ebu Hüreyre
Hadis	Resulullah (sav) şöyle buyurdular: "Bir kimse, iflas edenin yanında malını aynen bulmuş ise, bu mala o, herkesten daha ziyade hak sahibidir."

Tabir Edilmis Ruyalar - Cabir

Fasıl	RÜYA TABİRİ BÖLÜMÜ
Konu	Tabir Edilmiş Rüyalar
Ravi	Cabir
Hadis	Bir bedevi Hz. Peygamber (sav)'e gelip: "Rüyamda başımın kesildiğini, kendimin de onun peşine düştüğünü gördüm" dedi. Resulullah (sav) adamı azarlayıp: "Sakın ha! Şeytanın, rüyanda seninle eğlenmesini kimseye anlatma!" dedi.

Tabir Edilmis Ruyalar - Aise

Fasıl	RÜYA TABİRİ BÖLÜMÜ
Konu	Tabir Edilmiş Rüyalar
Ravi	Aişe
Hadis	Rüyamda hücreme üç ayın düştüğünü gördüm. Rüyamı babam Ebu Bekir (ra)'e anlattım. Sükut etti, cevap vermedi. Resulullah (sav) vefat edip de odama defnedilince Ebu Bekir: "İşte (rüyanda gördüğün) üç aydan biri ve en hayırlısı!" dedi.

Tabir Edilmis Ruyalar - Ebu Bekre

Fasıl	RÜYA TABİRİ BÖLÜMÜ
Konu	Tabir Edilmiş Rüyalar
Ravi	Ebu Bekre
Hadis	Resulullah (sav) bir gün: "Sizden bir rüya gören var mı?" diye sual buyurdular. Cemaatten bir adam: "Evet ben (şöyle bir rüya gördüm): Sanki gökten inmiş bir terazi vardı. Siz ve Ebu Bekir tartıldınız. Sen, Ebu Bekir'den ağır geldin. Ebu Bekir'le Ömer de tartıldılar. Ebu Bekir ağır geldi. Sonra Ömer'le Osman tartıldılar. Ömer ağır bastı. Sonra terazi kaldırıldı" dedi. (Adam sözünü bitirince) Resulullah (sav)'ın mübarek yüzlerinde memnuniyetsizlik gördük."

Tabir Edilmis Ruyalar - Ibnu Omer

Fasıl	RÜYA TABİRİ BÖLÜMÜ
Konu	Tabir Edilmiş Rüyalar
Ravi	İbnu Ömer
Hadis	Resulullah (sav)'ın zamanında kişi, bir rüya görecek olsa onu aleyhissalatu vesselam efendimize anlatırdı. O sıralarda ben genç, bekar bir delikanlıydım, mescidde yatıp kalkıyordum. Bir gün rüyamda, iki meleğin beni yakalayıp cehennemin kenarına kadar getirdiklerini gördüm. Cehennem kuyu çemberi gibi çemberlenmişti. Keza (kova takılan) kuyu direği gibi iki de direği vardı. Cehennemde bazı insanlar vardı ki onları tanıdım. Hemen istiazeye başlayıp üç kere: "Ateşten Allah'a sığınırım" dedim. Derken beni getiren iki meleği üçüncü bir melek karşılayıp, bana: "Niye korkuyorsun? (korkma)" dedi. Ben bu rüyayı kızkardeşim Hafsa (ra)'ya anlattım. Hafsa da Resulullah (sav)'a, anlatmış. Resulullah (sav): "Abdullah ne iyi insan, keşke bir de gece namazı kılsa!" demiş. Salim der ki: "Abdullah bundan sonra geceleri pek az uyur oldu!"

Tabir Edilmis Ruyalar - Enes

Fasıl	RÜYA TABİRİ BÖLÜMÜ
Konu	Tabir Edilmiş Rüyalar
Ravi	Enes
Hadis	Hz. Peygamber (sav)'in şöyle söylediğini işittim: Ben bu gece, rü'yamda, kendimi Ukbe İbnu Rafi'in evinde imişim gördüm. Orada bana İbnu Tab denen cinsten taze hurma getirildi. Ben bu rüyayı şöyle te'vil ettim: "Yükselme dünyada bizimdir, ahirette de hayırlı akibet bizimdir, dinimiz de tamamlanmıştır."

Tabir Edilmis Ruyalar - Ebu Hureyre

Fasıl	RÜYA TABİRİ BÖLÜMÜ
Konu	Tabir Edilmiş Rüyalar
Ravi	Ebu Hüreyre
Hadis	Resulullah (sav) buyurdular ki: "Biz öne geçen sonuncularız. Ben uyurken bana arzın hazineleri getirildi. Elime altından iki bilezik kondu. Bunlar benim nazarımda büyüdüler ve beni kederlendirdiler. Bana: "Bunlara üfle" diye vahyedildi. Ben de üfledim, derken uçup gittiler. Ben bunları, çıkacak olan ve aralarında bulunduğum iki yalancı olarak te'vü ettim: Birisi San'a'nın lideri , diğeri de Yemame'nin lideridir."

Ruya Ve Ruya Adabina Dair - Ebu Hureyre

Fasıl	RÜYA TABİRİ BÖLÜMÜ
Konu	Rüya Ve Rüya Adabına Dair
Ravi	Ebu Hüreyre
Hadis	Resulullah (sav) şöyle demişti: "Benden sonra, peygamberlikten sadece mübeşşirat (müjdeciler) kalacaktır!" Yanındakiler sordu: "Mübeşşirat da nedir?" "Salih rüyadır!" diye cevap verdi." Muvatta'nın rivayetinde şu ziyade var: "Salih rüyayı salih kişi görür veya ona gösterilir."

Ruya Ve Ruya Adabina Dair - Ebu Said

Fasıl	RÜYA TABİRİ BÖLÜMÜ
Konu	Rüya Ve Rüya Adabına Dair
Ravi	Ebu Said
Hadis	Mü'minin rüyası, nübüvvetin kırk altı cüzünden bir cüzdür.

Ruya Ve Ruya Adabina Dair - Enes

Fasıl	RÜYA TABİRİ BÖLÜMÜ
Konu	Rüya Ve Rüya Adabına Dair
Ravi	Enes
Hadis	Resulullah (sav) şöyle buyurur: "Beni rüyada gören, gerçekten beni görmüştür, çünkü şeytan benim suretime giremez."

Ruya Ve Ruya Adabina Dair - Ebu Hureyre

Fasıl	RÜYA TABİRİ BÖLÜMÜ
Konu	Rüya Ve Rüya Adabına Dair
Ravi	Ebu Hüreyre
Hadis	Resulullah (sav) buyurdular ki: "Zaman yaklaşınca, mü'minin rüyası, neredeyse yalan söylemeyecek. Esasen mü'minin rüyası, peygamberliğin kırk altı cüzünden bir cüzdür." Buhari'nin rivayetinde şu ziyade var: "Peygamberlikten cüz olan şey yalan olamaz."

Tevbe - Ebu Said

Fasıl	TEVBE İLE İLGİLİ BÖLÜM
Konu	Tevbe
Ravi	Ebu Said
Hadis	Bir diğer rivayette (aynı hikaye - 954.nolu hadis - ile ilgili olarak) şöyle denmiştir: "Allah Teala beriki köye adamdan uzaklaşmayı, öbür köye de yaklaşmayı vahyetti, sonra da: "Adamın geldiği ve gitmekte olduğu köylere uzaklıklarını ölçüp kıyaslayın" dedi."

Tevbe - Ebu Musa

Fasıl	TEVBE İLE İLGİLİ BÖLÜM
Konu	Tevbe
Ravi	Ebu Musa
Hadis	Hz. Peygamber (s)a buyurdular ki: "Aziz ve Celil olan Allah, gündüz günah işleyenlerin tevbesini kabul etmek için geceleyin elini açar. Gece günah işleyenlerin tevbesini kabul etmek için de gündüz elini açar, bu hal, güneş batıdan doğuncaya kadar devam edecektir" Burada "el", Allah'ın ihsan ve fazlından kinayedir.

Tevbe - Ebu Hureyre

Fasıl	TEVBE İLE İLGİLİ BÖLÜM
Konu	Tevbe
Ravi	Ebu Hüreyre
Hadis	Resulullah (sav) buyurdular ki: "Kim güneş batıdan doğmazdan evvel tevbe ederse Allah tevbesini kabul eder."

Tevbe - Haris Ibnu Suveyd

Fasıl	TEVBE İLE İLGİLİ BÖLÜM
Konu	Tevbe
Ravi	Haris İbnu Süveyd
Hadis	Abdullah İbnu Mes'ud (ra) bize iki hadis rivayet etti. Bunlardan biri Hz. Peygamber (sav)'den di, diğeri de kendisinden. Dedi ki: "Mü'min günahını şöyle görür: "O, sanki üzerine her an düşme tehlikesi olan bir dağın dibinde oturmaktadır. Dağ düşer mi diye korkar durur. Facir ise, günahı burnunun üzerinden geçen bir sinek gibi görür" İbnu Mes'ud bunu söyledikten sonra eliyle, şöyle diyerek, burnundan sinek kovalar gibi yapmıştır. Sonra dedi ki: "Ben Resulullah (sav)'ın şöyle söylediğini duydum: "Allah, mü'min kulunun tevbesinden, tıpkı şu kimse gibi sevinir: "Bir adam hiç bitki bulunmayan, ıssız, tehlikeli bir çölde, beraberinde yiyeceğini ve içeceğini üzerine yüklemiş olduğu bineği ile birlikte seyahat etmektedir. Bir ara (yorgunluktan) başını yere koyup uyur. Uyandığı zaman görür ki, hayvanı başını alıp gitmiştir. Her tarafta arar ve fakat bulamaz. Sonunda aç, susuz, yorgun ve bitap düşüp: "Hayvanımın kaybolduğu yere dönüp orada ölünceye kadar uyuyayım" der. Gelip ölüm uykusuna yatmak üzere kolunun üzerine başını koyup uzanır. Derken bir ara uyanır. Bir de ne görsün! Başı ucunda hayvanı durmaktadır, üzerinde de yiyecek ve içecekleri. İşte Allah'ın, mü'min kulunun tevbesinden duyduğu sevinç, kaybolan bineğine azığıyla birlikte kavuşan bu adamın sevincinden fazladır." Müslim'in bir rivayetinde şu ziyade var: "(Sonra adam sevincinin şiddetinden şaşırarak şöyle dedi: "Ey Allah'ım, sen benim kulumsun, ben de senin Rabbinim"

Kur'an'in Tertibi Ve Cem'i - Enes

Fasıl	KUR'AN'IN TERTİBİ BÖLÜMÜ
Konu	Kur'an'ın Tertibi Ve Cem'i
Ravi	Enes
Hadis	Resulullah (sav) zamanında Kur'an-ı Kerim'i dört kişi cem'etmiştir ve hepsi de Ensari'dir: Übey İbnu Ka'b, Muaz İbnu Cebel, Zeyd İbnu Sabit, Ebu Zeyd (ra). Enes'e: "Ebu Zeyd de kim?" diye sorunca: "Amcalarımdan biri" dedi."

Kur'an'in Tertibi Ve Cem'i - Enes

Fasıl	KUR'AN'IN TERTİBİ BÖLÜMÜ
Konu	Kur'an'ın Tertibi Ve Cem'i
Ravi	Enes
Hadis	Zühri, Hz. Enes (ra)'den rivayet ediyor: "Huzeyfe (ra) Hz. Osman (ra)'ın yanına geldi ve: "Ey Emirül-Mü'minin! Yahudiler ve Hıristiyanlar gibi, kitapları hakkında ihtilafa düşmeden, bu ümmetin imdadına yetiş!" dedi, Hz. Osman (ra) derhal Hz. Hafsa (ra)'ya birisini yollayarak: "Sendeki Suhufu bize gönder, istinsah edip sana tekrar iade edeceğiz" diye haber saldı. Hz. Hafsa (ra) da gönderdi. Hz. Osman (ra) Kur'an'ın istinsahı için Zeyd İbnu Sabit, Abdullah İbnu'z-Zübeyr, Said İbnu'l-As ve Abdullah İbnu'l-Haris İbni Hişam (ra)'a emretti: Onlar da bunu istinsah ettiler. Hz. Osman Kureyşli gruba: "Kur'an-ı Kerim'le ilgili olarak herhangi bir hususta siz ve Zeyd İbnu Sabit ihtilaf edecek olursanız, onu Kureyş lisanına uygun olarak yazın. Çünkü Kur'an onların lisanı üzere indi" dedi. Çalışma esnasında heybet bu minval üzere hareket ettiler. Suhufu mushaflar halinde ortaya koyma işi bitince, Hz. Osman (ra) her diyara bir mushaf gönderdi. Ayrıca bunun haricinde kalan bir sahife veya mushafın yakılmasmı emretti. Zeyd (ra) der ki: "Resulullah (sav)'dan işitmiş olduğum, Ahzab süresine ait bir ayet(e ait yazılı parça bana gelmemişti), eksikti. Onu araştırdım. Sonunda Huzeyme İbnu Sabit el-Ensari (ra)'de çıktı. Resulullah (sav) onun şahitliğini iki kişinin şahitliğine denk tutmuştu. Bu ayet şu idi: (Mealen): "Mü'minlerden Allah'a verdiği ahdi yerine getiren kimseler vardır. Kimi, bu uğurda canını vermiş, kimi de beklemektedir. Ahdlerini hiç değiştirmemişlerdir" (Ahzab 23).

Kiraatler Hakkinda Cesitli Hadisler - Ubey Ibnu Ka'b

Fasıl	KUR'AN'IN TİLAVETİ VE KIRAATI BÖLÜMÜ
Konu	Kıraatler Hakkında Çeşitli Hadisler
Ravi	Übey İbnu Ka'b
Hadis	Anlattığına göre, Resulullah (sav) kendisine: "Allah, sana Kur'an okumanı emretti" demiş ve Lem yekunillezine keferü'yu ve bu süreden olmak üzere şunu okumuştur: "Allah indindeki din muvahhid islam dinidir, ne Hıristiyanlık, ne Yahudilik ne de Mecusilik değildir. Kim bir hayır yaparsa asla zayi olmayacak." Übey İbnu Ka'b: "Bana şunu da okudu" dedi: "Ademoğlunun bir vadi dolu malı olsa ikincisini de arar. İkincisini de elde etse üçüncüsünü arar. Ademoğlunun iç boşluğunu ancak toprak doldurur. Allah tevbe edenleri affeder."

Kiraatler Hakkinda Cesitli Hadisler - Ibni Mes'ud

Fasıl	KUR'AN'IN TİLAVETİ VE KIRAATI BÖLÜMÜ
Konu	Kıraatler Hakkında Çeşitli Hadisler
Ravi	İbni Mes'ud
Hadis	Ben Kamer suresinin 15. ayetinde geçen ... kelimesini Hz. Peygamber (sav)'e ... diye okumuştum, düzelti, ... diye okumamı söyledi."

Kiraatler Hakkinda Cesitli Hadisler - Ibnu Mes'ud

Fasıl	KUR'AN'IN TİLAVETİ VE KIRAATI BÖLÜMÜ
Konu	Kıraatler Hakkında Çeşitli Hadisler
Ravi	İbnu Mes'ud
Hadis	Resulullah (sav) (Zariyat suresinin 58. ayetini bana şöyle okuttu: ... "Şüphesiz ben, güç ve kuvvet sahibi, rızık vericiyim."

Kiraatler Hakkinda Cesitli Hadisler - Ibnu Omer

Fasıl	KUR'AN'IN TİLAVETİ VE KIRAATI BÖLÜMÜ
Konu	Kıraatler Hakkında Çeşitli Hadisler
Ravi	İbnu Ömer
Hadis	İbnu Ömer (ra)'den yapılan rivayete göre Rum süresimn 54. ayetinde geçen ... kelimesini Hz. Peygamber (sav)'e ... diye okumuş, ancak Resulullah, kendisine, "... olacak" demiştir.

Kiraatler Hakkinda Cesitli Hadisler - Aise

Fasıl	KUR'AN'IN TİLAVETİ VE KIRAATI BÖLÜMÜ
Konu	Kıraatler Hakkında Çeşitli Hadisler
Ravi	Aişe
Hadis	Resulullah (sav)'in Nur süresinin 1. ayetini, kendilerine ... şeklinde -yani ... kelimesinde şedde olmaksızın- okuduğunu söylemiştir.

Kiraatler Hakkinda Cesitli Hadisler - Ubey Ibnu Ka'b

Fasıl	KUR'AN'IN TİLAVETİ VE KIRAATI BÖLÜMÜ
Konu	Kıraatler Hakkında Çeşitli Hadisler
Ravi	Übey İbnu Ka'b
Hadis	Resulullah (sav), Kehf süresinin 86. ayetinde geçen ... ibaresindeki ... kelimesini ... şeklinde, hafif olarak okumuştur."

Kiraatler Hakkinda Cesitli Hadisler - Ibnu Mes'ud

Fasıl	KUR'AN'IN TİLAVETİ VE KIRAATI BÖLÜMÜ
Konu	Kıraatler Hakkında Çeşitli Hadisler
Ravi	İbnu Mes'ud
Hadis	Anlatıldığına göre, Yusuf süresinde geçen "gelsene" manasındaki ... ibaresini ... diye okumuş. Keza Saffat süresinde geçen ... ayetini de ... diye nasb halinde okumuştur.

Kiraatler Hakkinda Cesitli Hadisler - Ubey Ibnu Ka'b

Fasıl	KUR'AN'IN TİLAVETİ VE KIRAATI BÖLÜMÜ
Konu	Kıraatler Hakkında Çeşitli Hadisler
Ravi	Übey İbnu Ka'b
Hadis	Resulullah (sav), Yunus süresinde geçen, "De ki: "Bunlar, Allah'ın bol nimeti ve rahmetiyledir, Buna sevinsinler..," (58. ayet) mealindeki ... ayetinin ... kelimesini ... şeklinde "te" ile okurdu."

Kiraatler Hakkinda Cesitli Hadisler - Muaz Ibnu Cebel

Fasıl	KUR'AN'IN TİLAVETİ VE KIRAATI BÖLÜMÜ
Konu	Kıraatler Hakkında Çeşitli Hadisler
Ravi	Muaz İbnu Cebel
Hadis	Resulullah (sav) "O vakit havariler: "Ey Meryemoğlu İsa, Rabbin bizim üstümüze gökten bir sofra indirebilir mi?" (Maide 112) mealindeki ayeti ... diye okuyordu."

Kiraatler Hakkinda Cesitli Hadisler - Cabir

Fasıl	KUR'AN'IN TİLAVETİ VE KIRAATI BÖLÜMÜ
Konu	Kıraatler Hakkında Çeşitli Hadisler
Ravi	Cabir
Hadis	Resulullah (sav): "Siz de İbrahim'in makamından bir namazgah edinin" (Bakara, 125) mealindeki ayette geçen ... kelimesini "hı" harfi kesreli olacak şekilde ... diye okudu."

Kiraatler Hakkinda Cesitli Hadisler - Enes

Fasıl	KUR'AN'IN TİLAVETİ VE KIRAATI BÖLÜMÜ
Konu	Kıraatler Hakkında Çeşitli Hadisler
Ravi	Enes
Hadis	Hz. Peygamber (sav), Hz.Ebu Bekir, Hz. Ömer - ve öyle zannediyorum Osman da demişti (ra) - Fatiha süresinin dördüncü ayetinde geçen, ... kelimesini ... diye değil, elifli olarak ... diye okuyorlardı."

Kur'an'i Hizb Ve Evrad Kilma - Abdurrahman Ibnu Abdi'l-Kari

Fasıl	KUR'AN'IN TİLAVETİ VE KIRAATI BÖLÜMÜ
Konu	Kur'an'ı Hizb Ve Evrad Kılma
Ravi	Abdurrahman İbnu Abdi'l-Kari
Hadis	Ömer İbnu'l-Hattab (ra)'ın şöyle söylediğini işittim: "Resulullah (sav) buyurdular ki: "Kim geceleyin hizbini veya hizbinden bir kısmı okumadan uyursa bunu sabah namazı ile öğle namazı arasında tamamlasın. Bu takdirde, sanki gece (mutad vaktinde) okumuş gibi aynı sevaba nail olur."

Tilavet Adabi - Ebu Hureyre

Fasıl	KUR'AN'IN TİLAVETİ VE KIRAATI BÖLÜMÜ
Konu	Tilavet Adabı
Ravi	Ebu Hüreyre
Hadis	Resulullah (sav) buyurdular ki: "Sizden biri geceleyin kalkınca Kur'an diline dolaşıp ne dediğini anlamamaya başlayınca hemen yatsın."

Tilavet Adabi - Ibnu Mes'ud

Fasıl	KUR'AN'IN TİLAVETİ VE KIRAATI BÖLÜMÜ
Konu	Tilavet Adabı
Ravi	İbnu Mes'ud
Hadis	Resulullah (sav) bana: "Kur'an'ı bana oku!" dedi. Ben (hayretle): "Sana indirilmiş bulunan Kur'an'ı mı sana okuyayım?" diye sordum. Bana; "Evet, ben onu kendimden başkasından dinlemeyi seviyorum!" dedi. Ben de ona Nisa süresini okumaya başladım. Ne zaman ki, "Her ümmete her şahid getirdiğimiz ve ey Muhammed, seni de bunlara şahid getirdiğimiz vakit durumları nasıl olacak?" mealindeki ayete (41. ayet) geldim. "Dur!" dedi. Durdum ve dönüp Resulullah (sav)'a baktım. Bir de ne göreyim, iki gözünden de yaşlar akıyordu."

Tilavet Adabi - Abdullah Ibnu Mugaffel

Fasıl	KUR'AN'IN TİLAVETİ VE KIRAATI BÖLÜMÜ
Konu	Tilavet Adabı
Ravi	Abdullah İbnu Muğaffel
Hadis	Resulullah (sav)'ı devesinin üstünde Feth süresini okurken gördüm. Süreyi terci' üzere okuyordu."

Tilavet Adabi - Katade

Fasıl	KUR'AN'IN TİLAVETİ VE KIRAATI BÖLÜMÜ
Konu	Tilavet Adabı
Ravi	Katade
Hadis	Hz. Enes (ra)'e Hz. Peygamber (sav)'ın kıraatından sordum. Şu cevabı verdi: "Resulullah (sav) medleri (uzun heceleri) uzatırdı." Sonra örnek olarak Bismillahirrahmanirrahim'i okudu ve uzatılacak yerleri belirgin şekilde uzattı: Bismillaahi'yi uzattı, er-rahmaan'ı uzattı, er rahiim'i uzattı."

Tilavet Adabi - Ummu Hani

Fasıl	KUR'AN'IN TİLAVETİ VE KIRAATI BÖLÜMÜ
Konu	Tilavet Adabı
Ravi	Ümmü Hani
Hadis	Ben evimin damında otururken Resulullah (sav)'ın kıraatini işitirdim."

Tilavet Adabi - Ebu Said

Fasıl	KUR'AN'IN TİLAVETİ VE KIRAATI BÖLÜMÜ
Konu	Tilavet Adabı
Ravi	Ebu Said
Hadis	Resulullah (sav) mescidde i'tikaf'a girmişti. Cemaatin Kur'an'ı cehri olarak okuduklarını işitti. Perdeyi aralayıp şöyle seslendi: "Bilin ki, herkes Rabbine hususi şekilde münacaatta bulunuyor, birbirinizi (seslerinizle) rahatsız etmeyin. Biriniz okurken (veya namazda iken) diğerinin kıraatini bastırmasın."

Tilavete Tesvik - Cabir

Fasıl	KUR'AN'IN TİLAVETİ VE KIRAATI BÖLÜMÜ
Konu	Tilavete Teşvik
Ravi	Cabir
Hadis	Aramızda bedevi ve gayr-ı Arapların da bulunduğu bir cemaatte Kur'an okuyorduk. Resulullah (sav) yanımıza geldi. "Okuyun," dedi. "Her okuyuş güzeldir. Öyle kimseler gelecek ki, onlar, Kur'an'ın kelime ve lafızlarını, ok yapılacak çubuğun düzlenmesi gibi düzleyecekler. Ondan elde edilecek ücreti ahirete bırakmayıp dünyada alacaklar."

Tilavete Tesvik - Ebu Musa

Fasıl	KUR'AN'IN TİLAVETİ VE KIRAATI BÖLÜMÜ
Konu	Tilavete Teşvik
Ravi	Ebu Musa
Hadis	Resulullah (sav) buyurdular ki: "Şu Kur'an'ı muhafazaya itina gösterin. Muhammed'in nefsini kudret elinde tutan Zat-ı Zülcelal'e kasem olsun Kur'an-ı Kerimin (hafızalardan) kaçması, develerin bağlarından boşanıp kaçmasından daha kolaydır."

Muavvizeteyn (Nas-Felak) Sureleri - Aise

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Muavvizeteyn (Nas-Felak) Sureleri
Ravi	Aişe
Hadis	Hz. Resulullah (sav) (bir gün) Ay'a bakarak: "Ey Aişe, şunun şerrinden Allah'a sığın. Bu, (ayet-i kerimede geçen) gasıktır. (Ayet): "Kaybolduğu zaman Ay'ın şerrinden..." demektir"

Muavvizeteyn (Nas-Felak) Sureleri - Cabir

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Muavvizeteyn (Nas-Felak) Sureleri
Ravi	Cabir
Hadis	Resulullah (sav) bana: "Ey Cabir okur dedi. Ben: "Annem babam sana kurban olsun, ne okuyayım?" diye sordum. Bunun üzerine: "Kul euzu bi-rabbi'l-felak ve Kul euzu bi-rabbi'n-nas surelerini oku!" dedi. Ben de onları okudum. Resulullah ilaveten: "Bu iki süreyi oku, bunlar gibisini asla okuyamıyacaksın!" dedi.

Muavvizeteyn (Nas-Felak) Sureleri - Ukbe Ibnu Amir

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Muavvizeteyn (Nas-Felak) Sureleri
Ravi	Ukbe İbnu Amir
Hadis	Tirmizi'de gelen bir rivayette der ki: "Resulullah (sav), bana, her namazın arkasından Muavvizeteyn'i okumamı emretti."

Ihlas Suresi -

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	İhlas Suresi
Ravi
Hadis	Yine Buhari ve Nesai'de kaydedilen bir diğer rivayette; "Bana olan şetmi: "Allah kendisine çocuk edindi" demesidir. Halbuki ben bir tekim, samedim, doğurmayan, doğurulmayan, hiçbir misli bulunmayanım."

Ihlas Suresi - Ebu Vail

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	İhlas Suresi
Ravi	Ebu Vail
Hadis	Samed, efendilikte son mertebeye ulaşan efendidir."

Ihlas Suresi - Enes

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	İhlas Suresi
Ravi	Enes
Hadis	Resulullah (sav) buyurdular ki: "Kim yatağında uyumak isteyince, sağ tarafının üstüne yatar, sonra da Kul hüvallahu ahad'ı yüz kere okursa, Rab Teala kıyamet günü kendisine: "Sağın üzerinde cennete gir" diyecektir.

Ihlas Suresi - Enes

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	İhlas Suresi
Ravi	Enes
Hadis	Bir kimse (ihlas suresini kastederek): "Ey Allah'ın Resulü! Ben bu sureyi seviyorum" dedi. Resulullah (sav): "Onu sevmen seni cennete sokacaktır" dedi.

Nasr Suresi - Ibnu Abbas

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Nasr Suresi
Ravi	İbnu Abbas
Hadis	Hz. Ömer (ra) beni Bedir şeyhleri ile birlikte (sohbet ve istişare meclislerine) alıyordu. Bu hal, sanki, birilerinin ağırına gitmişti: "Bunu niye bizimle birlikte cemaate alıyorsun, bizim onun kadar oğlanlarımız var?" diye Hz. Ömer'e tarizde bulundu. Hz. Ömer kendilerine: "Onun kimlerden olduğunu biliyorsunuz" diye cevap ver(ip geçiştir)di. Bir gün beni çağırıp yine onlarla birlikte meclise aldı. Bu sefer, sırf beni(m liyakatımı) onlara göstermek için beni çağırdığını anlamıştım. Hz. Ömer (ra): "Cenab-ı Hakk'ın İza cae nasrullah ve'l-feth (Nasr 1) kavl-i şerifi hakkında ne dersiniz?" diye sordu. Cemaatten bazıları: "Yardıma ve fethe mazhar olduğumuz zaman Allah'a hamdetmek ve istiğfarda bulunmakla emrolunduk" diye cevap verdi. Bazıları hiçbir şey söylemedi. Hz. Ömer (ra) bana yönelerek: "Ey İbnu Abbas, sen de mi böyle söylüyorsun?" dedi. Ben: "Hayır" dedim ve sustum. Hz. Ömer: "Öyleyse söyle, sen ne diyorsun?" diye bana söz verdi. Ben şu açıklamayı yaptım: "Bu sure Resulullah (sav)'ın ecelidir, kendisine bu sure ile haber verilmiştir. Bu surede Cenab-ı Hakk (Resulüne şöyle demiştir): "Allah'ın nusreti ve fethi geldiği zaman, bil ki bu senin ecelinin artık yakınlığına alamettir. öyle ise hamdederek Rabbini tesbih et ve ona istiğfarda bulun. O tövbeleri kabul edicidir." Bu yorumun üzerine Hz. Ömer: "Bundan ben de senin söylediğini anlıyorum" dedi.

Kevser Suresi - Ibnu Abbas

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Kevser Suresi
Ravi	İbnu Abbas
Hadis	Kureyş şöyle dedikodu yapmıştı: "Muhammed'in erkek evladı yok. Bir öldü mü arkası kesildi demektir." Bunun üzerine Cenab-ı Hakk, Kevser süresini (sonuncu ayet olan): "Asıl arkası kesik olan sana kin tutandır" a kadar inzal buyurdu." (Rezin'in ilavesidir)

Maun Suresi - Ibnu Mes'ud

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Maun Suresi
Ravi	İbnu Mes'ud
Hadis	Biz, Resulullah (sav) zamanında tencere, kova gibi eşyaları ariyeten vermeyi (Maun suresinde zikri geçen) yardım (maun) addederdik."

Tekasur Suresi - Zubeyr

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Tekasür Suresi
Ravi	Zübeyr
Hadis	Tekasür suresinde geçen: "Andolsun o gün elbet ve elbet nimet(ler)den hesaba çekileceksiniz" (8. ayet), ayeti ile ilgili olarak Hz. Peygamber (sav)'e şöyle demiştir: "Ey Allah'ın Resulü! (yeyip içtiğimiz) hurma ve su olan iki siyahtan ibaretken hangi nimetlerden hesaba çekileceğiz?" Resulullah (sav) şu cevabı verir: "O, mutlaka olacak!"

Zilzal Suresi - Ibnu Abbas

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Zilzal Suresi
Ravi	İbnu Abbas
Hadis	Resulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "İza Zülzilet suresi Kur'an'ı Kerim'in yarısına denktir. Kul hüvallahü ahad (İhlas) suresi Kur'an-ı Kerim'in üçte birine denktir. Kul ya eyyühe'l Kafirün suresi de Kur'an-ı Kerim'in dörtte birine denktir."

Zilzal Suresi - Abdullah Ibnu Amr Ibnu'l-As

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Zilzal Suresi
Ravi	Abdullah İbnu Amr İbnü'l-As
Hadis	Bir adam Resulullah (sav)'a gelerek, "Bana cami (özlü) bir sure Öğret" talebinde bulundu. Peygamberimiz (sav) de ona İza Zülzilet suresini öğretti. (Ta'lim işi bitince) adam şunu söyledi: "Seni hakla gönderen Zat'a yemin olsun (buradaki ameller bana yeter), buna asla başka bir (amel) ilave etmeyeceğim." Adam ayrılır ayrılmaz Resulullah (sav): "Adamcağız kurtuldu!" dedi ve bu sözü iki kere tekrar etti.

Kadr Suresi - Zirr Ibnu Hubeys

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Kadr Suresi
Ravi	Zirr İbnu Hubeyş
Hadis	Ubey İbnu Ka'b (ra)'a dedim ki, "İbnu Mes'ud (ra): "Bütün sene geceleri kalkan kimse Kadir gecesine tesadüf edebilir diyormuş (ne dersiniz?)." Bana şu cevabı verdi: "Kendisinden başka ilah olmayan Zat-ı Zülcelal'e yemin olsun, Kadir gecesi Ramazan ayındadır. Ve o gece, Resulullah (sav)'ın bize kalkmamızı emrettiği gecedir, o da yirmi yedinci gecedir. Bunun emaresi, o gecenin sabahında güneşin beyaz ve ışınsız olarak doğmasıdır."

Kadr Suresi - Abdurrahman Ibnu Ubeyd es-Sundbihi

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Kadr Suresi
Ravi	Abdurrahman İbnu Ubeyd es-Sundbihi
Hadis	Hz. Bilal-i Habeşi (ra)'den nakledilen şu hadisi rivayet eder: Hz. Bilal, Resulullah (sav)'ın Kadir gecesi hakkında şöyle söylediğini işitmiştir: "O, son ondan yedinin ilkidir: Yani yirmi üçüncü gece." (Buhari'de bulunamamıştır).

Kadr Suresi - Aise

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Kadr Suresi
Ravi	Aişe
Hadis	Resulullah (sav) şöyle demiştir: "Kadir gecesini, Ramazanın son onunda arayın".

Kadr Suresi - Ibnu Omer

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Kadr Suresi
Ravi	İbnu Ömer
Hadis	Resulullah (sav)'a Kadir gecesi (Ramazan'ın neresinde?) diye sorulmuştu. O, Ramazanın tamamında!" diye cevap verdi.

Ikra' (Alak) Suresi - Ibnu Abbas

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	İkra' (Alak) Suresi
Ravi	İbnu Abbas
Hadis	Resulullah (sav) namaz kılarken Ebu Cehil gelip, hiddetle: "Ben seni bundan yasaklamadım mı? Ben seni bundan yasaklamadım mı? Ben seni bundan yasaklamadım mı?" dedi. Hz. Peygamber (sav) namazdan çıkıp, Ebu Cehil'i (davranışı sebebiyle) sertçe azarladı. Bunun üzerine Ebu Cehil: "Biliyorsun ki Mekke'de adamı en çok olan benim (bana baskın çıkmaya gücün yetmez)" dedi. Onun bu sözüne mukabil Cenab-ı Hakk şu ayeti inzal buyurdu: "Haydi meclisini çağırsın, biz de zebanileri çağırırız" (Alak 17-18.) İbnu Abbas (ra) der ki: "Allah'a kasem olsun adamlarını çağırsaydı, herifi, Allah'ın zebanileri anında yakalayacaklardı."

Duha Suresi - Cundeb Ibnu Sufyan el-Beceli

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Duha Suresi
Ravi	Cündeb İbnu Süfyan el-Beceli
Hadis	Resulullah (sav) hastalanmıştı, bir veya iki gece kalkamadı. Bir kadın gelerek: "Ey Muhammed, ümid ederim ki, şeytanın seni terketmiştir, zira iki veya üç gecedir sana geldiğini görmedim" dedi. Bunun üzerine şu ayet nazil oldu. (mealen): "Andolsun kuşluk vaktine, (insanların) süküna vardığı dem geceye ki, (Habibim) Rabbin seni terketmedi, sana darılmadı da" (Duha 1-3).

Fecr Suresi - Imran Ibnu'l-Husayn

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Fecr Suresi
Ravi	İmran İbnu'l-Husayn
Hadis	Resulullah (sav)'a (Fecr suresinin baş tarafında geçen) "tek" ve "çift" tabiriyle ne kastedildiği sorulmuştu, şu cevabı verdi; "Bunlar namazlardır. (Bildiğiniz gibi) bazısı çifttir, bazısı da tektir."

Buruc Suresi - Ebu Hureyre

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Büruc Suresi
Ravi	Ebu Hüreyre
Hadis	Hz. Resulullah (sav) buyurdular ki: (Büruc süresinin), "İçlerinde burçları bulunan semaya, vaadedilen güne, şahidlik edene ve şahidlik edilene andolsun." ayetlerinde (1-3) geçen "vaadedilen gün"den maksad kıyamet günüdür; "şahidlik edilen gün"den maksad arefe günüdür; "şahidlik eden"den maksad da cuma günüdür." Resulullah (sav) devamla buyurdular ki: "Güneş, cumadan daha hayırlı bir gün üzerine ne doğdu ne de battı. Onda bir an vardır ki, hayır duası o ana rastlayan bir kulun duası, mutlaka kabul edilir, bir şerden sakınma (istiaze) talebinde bulunan kimse de mutlaka ondan sakındırılır."

Mutaffifin Suresi - Ebu Hureyre

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Mutaffifin Suresi
Ravi	Ebu Hüreyre
Hadis	Hz. Peygamber (sav) buyurdu ki: "Kul bir hata yaptığı zaman kalbinde siyah bir iz meydana gelir. Eğer kişi, o hatadan nefsini uzaklaştırır, af taleb eder ve tevbede bulunursa kalbi cilalanarak (leke silinir). Bilakis, aynı günahı işlemeye devam ederse, kalpteki leke artırılır. Hatta bir zaman gelir, kalbi tamamen kaplar, işte bu durum Cenab-ı Hakk'ın: "Bilakis, onların irtikab edegeldikleri, kalplerini paslandırmıştır" (Mutaffifm 14) mealindeki ayette zikrettiği pasdır."

Tekvir Suresi - Ibnu Abbas

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Tekvir Suresi
Ravi	İbnu Abbas
Hadis	Resulullah (sav) buyurdular ki: "Kıyameti gözüyle görür gibi olmaktan hoşlanan kimse (şu sureleri okusun): "İze'ş-Şemsü Küvviret", "İze's'Semau'n-fetarat", "İze's-Semau'n-Şakkat"

Abese Suresi - Urve

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Abese Suresi
Ravi	Urve
Hadis	Hz. Aişe (ra) buyurdu ki; Abese ve Tevella suresi ama olan İbnu Ümm-i Mektum hakkında nazil oldu. Şöyle ki: Bir gün Hz. Peygamber (sav)'in yanına geldi ve: "Ey Allah'ın Resulü beni irşad et" diye talebde bulunmaya başladı. O sıra Resulullah (sav)'ın yanında müşriklerin büyüklerinden biri vardı, İbnu Ümm-i Mektum'a cevap vermedi, o ısrar edince ondan yüzünü çeviriyor, öbürüne yöneliyor ve: "(Tevhid üzerine) söylediklerimde bir beis görüyor musun?" diye soruyordu. Müşrik: "Hayır!" diye cevap vermişti. İşte sure bunun üzerine indi."

Murselat Suresi - Ibnu Abbds

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Mürselat Suresi
Ravi	İbnu Abbds
Hadis	Mürselat suresinde geçen: "O (ateş), her biri sanki bir kasr (büyüklüğünde) kıvılcım atar" (32. ayet) mealindeki ayet hakkında şunu söyledi: "Biz kış için üç zira' boyunda veya daha küçük odun toplar, bunlara: "kasr" derdik. İbnu Abbas: Müteakiben gelen ... ayetinde geçen ... kelimesini de "Gemi halatlarıdır, (kuvvetli olmaları için) insanların belleri kalınlığına ulaşacak kadar kat kat edilmiş kalın halatlar" diye açıklamıştır.

Muddessir Suresi - Enes

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Müddessir Suresi
Ravi	Enes
Hadis	Müddessir suresinin 56. ayetinde geçen, "O, kendisinden korkulmaya daha layık, bağışlamaya daha ehildir" ifadesini Hz. Peygamber (sav)'in şöyle tefsir ettiğini belirtir: "Cenab-ı Hakk (burada) buyuruyor ki: "Ben korkulmaya layığım, kim benden korkarsa, kendine bir başka ilah edinmesin, onu affetmeye de ben ehilim, (bir başkası affedemez)"

Muddessir Suresi - Ebu Said

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Müddessir Suresi
Ravi	Ebu Said
Hadis	Resulullah (sav), Müddessir suresinin, "Onu sarp bir yokuşa sardıracağım" mealindeki 17. ayetinde geçen "sarp yokuş" kelimesini "Ateşten bir dağdır, kafir ona yetmiş yılda çıkar, çıktıktan sonra tekrar yetmiş yılda cehenneme geri iner. Böylece cehennemde ebediyyen azab çeker" diye açıklamıştır."

Muzemmil Suresi - Ibnu Abbas

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Müzemmil Suresi
Ravi	İbnu Abbas
Hadis	Müzzemmil suresinde geçen: "Ey (esvabına) bürünen (habibim), gecenin birazı hariç olmak üzere kalk, yarısı miktarınca, yahud ondan birazını eksilt. Yahut (o yarının) üzerine (ilave edip) artır. Kur'an'ı da açık açık tane tane oku..." (Müzzemmil 1-4) ayetleri hakkında şu açıklamayı yaptı: Bu ayeti, aynı surede yer alan: "...O, buna sizin takat getiremiyeceğinizi bildiği için size karşı (ruhsat canibine) döndü. Artık Kur'an'dan kolay geleni okuyun..." (Müzzemmil 20) müteakip bir ayet neshetti." İbnu Abbas (ra) devamla, surede geçen: "Şüphesiz gece kalkışı daha tesirli ve o zaman okumak daha elverişlidir" (6. ayet) mealindeki ayette geçen, "gece kalkışı"ndan murad, gecenin evvelidir. Böylece mana şu oluyor: "Gecenin evvelinde kalkmak, gece namazı olarak Allah'ın size farz kıldığı ibadeti yerine getirmenize daha elverişlidir." Bunun sebebi şudur: İnsan bir kere uyudu mu, ne zaman uyanacağını bilemez. "Şüphesiz gece kalkışı daha tesirli ve o zaman okumak daha elverişlidir" ayetinde geçen "okumak daha elverişlidir'den maksada gelince, "Kur'an'ı anlamak, Kur'an'da fıkıh sahibi olmak" demektir. İbnu Abbas, "Gündüzleyin seni uzun uzun alıkoyacak işler var" (7. ayet) mealindeki ayeti de, "Kur'an okumaktan çokça uzak kalmak" şeklinde anlamıştır.

Nuh Suresi - Ibnu Abbas

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Nuh Suresi
Ravi	İbnu Abbas
Hadis	Nuh (a.s.) kavminde mevcut olan putlar sonradan Araplara intikal etmiştir. Şöyle ki: Vedd adındaki put Devmetu'l-Cendel'de idi ve Kelb kabilesine aitti. Süva' adındaki put Hüzeyl'in idi. Yeğüs adındaki put Murad kabilesine aitti. Sonra Benu Gutayf'ın oldu, Sebe'ye yakın Curf nam mevkideydi. Yeuk, Hamedan'a aitti. Nesr, Himyer'in, Al-i Zi'l-Kela'ın idi. Bu put isimleri aslında Nuh kavmindeki salih kimselere aitti. Şeytan bu salihler ölünce kavimlerine şu telkini yaptı: "Salih kişilerinizin oturmuş oldukları yerlere (onların hatırasına dikitler dikin ve bunlara onların isimlerini verin". Halk bu telkine uyup, söyleneni yaptı. Bidayette tapınma yoktu. Ancak ne zaman ki bunlar helak olup gittiler ve haklarındaki bilgi de unutuldu, bu putlara tapınmaya başladılar."

Nun (Kalem) Suresi - Ibnu Abbas

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Nun (Kalem) Suresi
Ravi	İbnu Abbas
Hadis	"Pek kaba, bir de kulağı kesik" (Kalem 13) mealindeki ayet hakkında şu açıklamayı yapmıştır: "Burada zikredilen kimse Kureyş'ten bir adamdır, onun kulağında, koyun kulağındaki kesiklik gibi bir kesiklik vardı."

Mulk Suresi - Ebu Hureyre

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Mülk Suresi
Ravi	Ebu Hüreyre
Hadis	Resulullah (sav) buyurdular ki: "Kur'an-ı Kerim'de otuz ayetlik (şanı yüce) bir süre vardır. Bu süre (kendisini okuyan) kimseye (kıyamet günü) şefaat eder ve Allah'ın onu affetmesini sağlar. Bu süre Tebarekellezi bi-Yedihi'l'Mülk'dür" (Ebu Davud'daki rivayette: "(Okumak suretiyle) arkadaşlığını kazanan kimseye sure şefaat eder" denilmiştir.)

Tahrim Suresi - Aise

Fasıl	TEFSİR BÖLÜMÜ - ESBAB-I NÜZULE DAİR
Konu	Tahrim Suresi
Ravi	Aişe
Hadis	Hz. Peygamber (sav) balı ve tatlı şeyleri severdi. Ayrıca, ikindi namazlarını kıldıktan sonra (hergün) kadınlarını teker teker ziyaret eder, herbirine yaklaşır (sohbette bulunurdu.) Bu ziyaretlerinin birinde Hz. Hafsa (ra)'nın yanına girmişti. Bu defa onun yanında, her zamanki kaldığı mutad müddetten fazla kaldı. Ben bunu kıskanarak sebebini (Resulullah'ın diğer hanımlarından) sordum. Bana: "Yakınlarından bir kadın Hafsa'ya bir okka (Taif) balı hediye etti, Resulullah (ra)'a ondan şerbet yapıp ikram etmiş olmalı, (o da şerbet hatırına sohbetini biraz uzatmıştır)" dediler. Ben: "Öyleyse, kasem olsun biz de ona mutlaka bir hile kurmalıyız!" dedim. Şevde (ra)'e: "(Hafsa'dan sonra sıra senin) O girince sana yaklaşacak. Sana yaklaşınca O'na: "Ey Allah'ın Resulü! Sen megafih mi yedin?" diyeceksin. (Ben biliyorum ki, o sana:) "Hayır! "diyecek. O zaman sen de: "Öyleyse senden bumuma gelen bu koku da ne?" diyeceksin." Bir rivayette Hz. Aişe şu açıklamayı yapar: "Resulullah (sav) kendisinde kötü bir koku hissedilmesine tahammül edemez, buna çok üzülürdü (Bu sebeple gerçeği itiraf ederek) muhakkak "Hafsa bana bal şerbeti ikram etti" diyecek. O zaman sen kendisine "Demek ki arı, balını urfut ağacından almış" diyeceksin. (Senden sonra bana uğradığı zaman) ben de böyle hareket edip aynı şeyleri söyleyeceğim. Ey Safiyye, sana uğradığı zaman sen de aynı şeyleri söyle! dedim." Hz. Aişe anlatmaya devam etti: "Sevde (bilahere bana) dedi ki: "Kendinden başka ilah bulunmayan Allah'a kasem olsun, bana tenbih ettiğin şeyleri, Resulullah (sav) kapıdan görünür görünmez, senden korktuğum için (unutmadan) hemen söylemek istedim." Ne ise, Resulullah (sav) kendisine yaklaşınca Sevde: "Ey Allah'ın Resulü meğafir mi yediniz?" der: "Hayır!" cevabını alır. Bunun üzerine aralarında şu konuşma geçer: "Öyleyse bu koku da ne?" "Hafsa bana bal şerbeti ikram etti." "Demek ki arı urfut yemiş." Hz. Aişe (ra) anlatmaya devam ediyor: "Resulullah (sav) bana uğrayınca ben de aynı şeyleri söyledim. Keza, Safiyye (ra)'ye uğrayınca o da aynı şeyleri söyledi. Müteakiben Resulullah (sav) Hafsa (ra)'nın yanına girince: "Ey Allah'ın Resulü sana o şerbetten ikram edeyim mi?" diye sorar. Hz. Peygamber (sav): "Hayır, ihtiyacım yok!" cevabını verir. (Bu durumu işittiği zaman) Sevde (ra): "Allah'a kasem olsun balı ona haram ettik!" dedi. Ben kendisine: "Sus, (sesini çıkarma)" dedim."